dsp_decreas_text dsp_increase_text

Βελτίωση της Εφαρμογής

Τυπολογίες και Στόχευση

Οι αγροτικές περιοχές της Ευρώπης παρουσιάζουν διαφορές όσον αφορά τους φυσικούς, κοινωνικο-οικονομικούς, περιβαλλοντικούς και θεσμικούς παράγοντες. Αυτή η ποικιλομορφία αποτελεί έναν από τους καλύτερους πόρους της Ευρώπης αλλά παρόλα αυτά δημιουργεί προκλήσεις για πολλά Κράτη Μέλη σχετικά με το πως πρέπει να οριστούν επακριβώς οι αγροτικές περιοχές. Αυτός ο ορισμός είναι σημαντικός για το σχεδιασμό της πολιτικής αγροτικής ανάπτυξης της ΕΕ και για τη διασφάλιση της συμπληρωματικότητάς της με άλλα κεφάλαια της ΕΕ που αποσκοπούν στην ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών, ειδικότερα εκείνων των αγροτικών περιοχών με ξεχωριστές ανάγκες.

Η Θεματική Ομάδα Εργασίας 1 δημιουργήθηκε το 2009 με σκοπό να αντιμετωπίσει τα ζητήματα αυτά και ειδικότερα με στόχο να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα των Προγραμμάτων Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) στη στόχευση των εδαφικών ιδιαιτεροτήτων και αναγκών στις αγροτικές περιοχές. Υπό την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Γενική Διεύθυνση Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης - ΓΔΓΑΑ) διεξήγαγε μια ανάλυση σε βάθος των 23 εθνικών και 12 περιφερειακών ΠΑΑ 2007-2013.

Οι Ομάδες Εργασίες επικεντρώθηκαν στον τρόπο με τον οποίο τα Κράτη Μέλη και οι περιοχές:

  • Όρισαν ή στόχευσαν τις αγροτικές περιοχές για την προγραμματική περίοδο 2007-2013 στα ΠΑΑ τους.
  • Αντιμετώπισαν το ζήτημα της οριοθέτησης και συμπληρωματικότητας μεταξύ των διαφόρων εθνικών και των ταμείων της ΕΕ.
  • Στόχευσαν περιοχές ειδικού ενδιαφέροντος και αντιμετώπισαν τις σχετικές ανάγκες αυτών των περιοχών, καθώς επίσης και την εφαρμογή των μέτρων και πόρων εντός και εκτός των ΠΑΑ για την ικανοποίηση των αναγκών αυτών.

Ευρήματα

Ο ορισμός των αγροτικών περιοχών** του ΟΟΣΑ, που παρέχεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για χρήση από τα Κράτη Μέλη, υιοθετήθηκε μόνο από τη μειοψηφία των εθνικών και περιφερειακών ΠΑΑ και τα ευρήματα της ομάδας εργασίας υποδεικνύουν ότι ίσως δεν ικανοποιούνται οι ανάγκες πολλών Κρατών Μελών.

Αντίθετα, τα Κράτη Μέλη ή οι περιοχές χρησιμοποιούν μια ευρεία ποικιλία εδαφικών ορισμών για να στοχεύσουν τα μέτρα των ΠΑΑ τους.

Ανάλογα με το επίκεντρό τους οι ορισμοί αυτοί μπορούν να ομαδοποιηθούν ευρέως, είτε ως τομεακοί (πχ. γεωργίας και δασοκομίας) ή εδαφικοί (πχ. περιοχές επιλέξιμες για μέτρα του άξονα 3). Υπάρχει μια ισχυρή ενημέρωση μεταξύ των Κρατών Μελών σχετικά με την ανάγκη σαφούς οριοθέτησης των ταμείων της ΕΕ καθώς επίσης και της δυνατότητας συμπληρωματικότητας μεταξύ των ΕΓΤΑΑ και των λοιπών ταμείων, ώστε να εξασφαλιστεί η ικανοποίηση των αναπτυξιακών αναγκών των αγροτικών περιοχών της ΕΕ.

(**) Σύμφωνα με τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας & Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), οι κυρίαρχα αγροτικές περιοχές ορίζονται οι περιοχές εκείνες στις οποίες ένα ποσοστό μεγαλύτερο του 50% του πληθυσμού ζει σε αγροτικές κοινότητες. Αγροτικές κοινότητες είναι οι κοινότητες με πυκνότητα πληθυσμού κατώτερη από 150 κατοίκους/km2.

Δομικές ενότητες για μια αναθεωρημένη τυπολογία των αγροτικών περιοχών

Δεδομένης της ποικιλομορφίας των αγροτικών περιοχών εντός της ΕΕ, είναι σημαντικό κάθε Κράτος Μέλος και περιοχή να εφαρμόζει όχι μόνο τον κατάλληλο ορισμό των αγροτικών περιοχών, αλλά επίσης να έχει και την ευκαιρία να εφαρμόζει μια σχετική με το περιεχόμενο τυπολογία των αγροτικών περιοχών.

Στο πλαίσιο αυτό προτάθηκαν τρεις «Δομικές Ενότητες», που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον ορισμό της τυπολογίας των αγροτικών περιοχών:

  • Βαθμός φυσικού μειονεκτήματος
  • Περιβαλλοντική ευαισθησία, και
  • Κοινωνικο-οικονομικό μειονέκτημα.

Η βαρύτητα που αποδίδεται σε κάθε δομική ενότητα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία μεμονωμένων κατάλληλων τυπολογιών, δεδομένων των περιφερειακών ή των ιδιαιτεροτήτων του Κράτους Μέλους.

Κάθε Δομική Ενότητα αποτελεί ένα συνδυασμό μεμονωμένων παραγόντων (βλέπε πίνακα) και κάθε παράγοντας μπορεί να μετρηθεί με ένα συγκεκριμένο σύνολο δεικτών.

ΔΟΜΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΝΑΘΕΩΡΗΜΕΝΗ ΤΥΠΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ

Δομικές Ενότητες

Παράγοντες
Αγροτικοί Ορισμοί 1 Πυκνότητα πληθυσμού
2 Αγροτικές Περιοχές
3 Χρήση Γης
Ενότητα 1 - Φυσικό μειονέκτημα 4 Φυσικό ελάττωμα
Ενότητα 2 - Περιβαλλοντική ευαισθησία 5 Περιβαλλοντική ευαισθησία
Ενότητα 3 - Κοινωνικο-οικονομικό μειονέκτημα 6 Δημογραφία
7 Κοινωνικο-οικοκονομικά προβλήματα
8 Οικονομική Δομή
9 Πρόσβαση σε αστικές υπηρεσίες/οικονομίες

Με τον τρόπο αυτό, μπορούν να αναπτυχθούν συγκεκριμένες τυπολογίες σχετικές με τους σκοπούς στόχευσης για την πολιτική αγροτικής ανάπτυξης.

Η δυνατότητα αντιμετώπισης των «νέων προκλήσεων» της πολιτικής αγροτικής ανάπτυξης αποτελεί μία επίσης σημαντική πτυχή προς εξέταση σε μια τυπολογία. Ωστόσο, οι δείκτες που συνδέονται με αυτά τα ζητήματα δεν προσφέρονται για κατηγοριοποίηση με κοινό τρόπο.

Η δυνατότητα αντιμετώπισης των «νέων προκλήσεων» της πολιτικής αγροτικής ανάπτυξης αποτελεί μία επίσης σημαντική πτυχή προς εξέταση σε μια τυπολογία. Ωστόσο, οι δείκτες που συνδέονται με αυτά τα ζητήματα δεν προσφέρονται για κατηγοριοποίηση με κοινό τρόπο.

Κύριες αναφορές

  • Έκθεση Βήματος 1 ΘΟΕ1 [PDF ]
  • Έκθεση Βήματος 2 ΘΟΕ1 [PDF ]
  • Τελική έκθεση ΘΟΕ1 [PDF ], Παράρτημα 1 [PDF ], Παράρτημα 2 [PDF ], Παράρτημα 3 [PDF ], Παράρτημα 4 [PDF ]

Διάδοση των αποτελεσμάτων

  • Φυλλάδιο ΘΟΕ1 [PDF ]
  • Η συνοπτική τελική αναφορά προβλέπεται με σκοπό να καταστήσει τα κύρια ευρήματα της Τελικής Αναφοράς περισσότερο προσβάσιμα στο ευρύτερο κοινό. Περιλαμβάνει ενότητες σε κάθε ένα από τα κύρια συστατικά στοιχεία του έργου της ΘΟΕ1 (πχ. χρήση του ορισμού του ΟΟΣΑ, συμπληρωματικότητα και οριοθέτηση, πιθανές δομικές ενότητες για μια μελλοντική αγροτική τυπολογία): [PDF ]
  • Παρουσίαση σε Power Point των ευρημάτων της ΘΟΕ1 που επιδεικνύει τις κύριες έννοιες του έργου: [PPT ]*, [PDF ]

(*) Παρακαλώ σημειώστε ότι το αρχείο προστατεύεται από περαιτέρω επεξεργασία. Για να το χρησιμοποιήσετε απλά, ανοίξτε το (διπλό κλικ) και κάντε κλικ στο κουμπί «Μόνο για ανάγνωση».

  • Συντάχθηκαν άρθρα σχετικά με συγκεκριμένα θέματα ή στοιχεία του έργου της ΘΟΕ1 με σκοπό να τονίσουν τα συγκεκριμένα σχετικά ζητήματα:
    • Άρθρο για τους Αγροτικούς Ορισμούς [PDF ]
    • Άρθρο για τις Δομικές Ενότητες [PDF ]
    • Άρθρο για την Οριοθέτηση και τη Συμπληρωματικότητα [PDF ]
  • Μελέτες περιπτώσεων - 6 παραδείγματα που εστιάζουν σε προγραμματικές πτυχές προκειμένου να παρουσιάσουν τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικότερα οι ΠΑΑ στο υπολειπόμενο τμήμα της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου καθώς και για τον μελλοντικό προγραμματισμό:
    • Μελέτη περίπτωσης για το Natura 2000 και την περιβαλλοντικά πολύτιμη γεωργική έκταση [PDF ]
    • Μελέτη περίπτωσης για τις Συγκεκριμένες Περιοχές Ανάπτυξης [PDF ]
    • Μελέτη περίπτωσης για τις Επιλέξιμες Αγροτικές Περιοχές για τα Μέτρα του Άξονα 3 [PDF ]
    • Μελέτη περίπτωσης για τις περιοχές των Ομάδων Τοπικής Δράση (ΟΤΠ) (LEADER) [PDF ]
    • Μελέτη περίπτωσης για τις Λιγότερο Ευνοημένες Ορεινές Περιοχές [PDF ]
    • Μελέτη περίπτωσης για τις Λιγότερο Ευνοημένες Μη Ορεινές Περιοχές [PDF ]
  • Παραδείγματα αγροτικών τυπολογιών: Τρία παραδείγματα Κρατών Μελών (Ιταλία - Σαρδηνία, Δανία - Φινλανδία) τα οποία έχουν αναπτύξει μια de facto περαιτέρω αγροτική τυπολογία.
    • Παράδειγμα αγροτικών τυπολογιών: Δανία [PDF ]
    • Παράδειγμα αγροτικών τυπολογιών: Φινλανδία [PDF ]
    • Παράδειγμα αγροτικών τυπολογιών: Σαρδηνία [PDF ]

Κάντε κλικ εδώ για περισσότερες πληροφορίες [PDF ]

Σχετικές πληροφορίες