1. Dlaczego potrzebna jest unijna polityka rozwoju obszarów wiejskich?

Zadaniem UE jest dbanie o terytoria i ludność Państw Członkowskich. Niezwykle ważne jest zapewnienie równego dostępu do pomocy i wsparcia wszystkim obywatelom na obszarach wchodzących w skład Wspólnoty. Tereny wiejskie stanowią ponad 90% terytorium UE i zamieszkuje je około 55% ludności. Unijna polityka rozwoju obszarów wiejskich jest zaprojektowana tak, aby wspierać tę istotną część populacji i obszaru.

Przed znaczną częścią terenów wiejskich UE stoją ważne wyzwania. Niektóre z podmiotów gospodarczych z branży rolniczej i leśnej muszą poprawić konkurencyjność. Przeciętny dochód na mieszkańca regionów wiejskich jest niższy niż dochód mieszkańca miasta, zaś zakres kompetencji jest węższy, a sektor usług słabiej rozwinięty. Koszty życia mogą być wyższe, a konieczność dbania o środowisko wiejskie często pociąga za sobą dodatkowe koszty.

Z drugiej strony europejska wieś ma wiele do zaoferowania. Przede wszystkim dostarcza surowców. Wartością wsi jest także piękny krajobraz (jeśli o niego dbamy), co czyni ją atrakcyjnym miejscem do rekreacji i odpoczynku. Jest także ważna z punktu widzenia walki ze zmianami klimatycznymi. Idea mieszkania lub pracowania na wsi jest bliska wielu ludziom, jednak przy założeniu, że będą oni mieli dostęp do odpowiednich usług i infrastruktury.

Celem unijnej polityki rozwoju terenów wiejskich jest więc zmierzenie się z wyzwaniami, przed którymi te obszary stoją i wyzwolenie ich potencjału.

Aby uzyskać więcej informacji na temat unijnej polityki obszarów wiejskich, kliknij tutaj.

2. Na czym polega unijna polityka rozwoju obszarów wiejskich?

Obecnie realizowana unijna polityka rozwoju obszarów wiejskich dotyczy lat 2007-2013. Zaprojektowano ją tak, aby wspierać działania Państw Członkowskich prowadzone na trzech poziomach: narodowym, regionalnym i lokalnym. Ogólny kierunek polityki rozwoju terenów wiejskich UE określają Strategiczne Wytyczne,  które mają zagwarantować jej elastyczność, strategiczność, tematyczność i zintegrowanie.

Elastyczność oparta jest na zasadzie subsydiarności. Oznacza to, że Państwa Członkowskie mogą korzystać z unijnej polityki rozwoju obszarów wiejskich, aby wspierać te działania, które dotyczą konkretnych wyzwań i odpowiadają na potrzeby ich własnych obszarów wiejskich. Podejście strategiczne gwarantuje, że działania na rzecz rozwoju terenów wiejskich są spójne z działaniami podejmowanymi w ramach innych ważnych polityk realizowanych w Państwach Członkowskich i UE.

Podejście tematyczne oznacza, że unijna polityka rozwoju obszarów wiejskich skupia się na kilku kluczowych tematach, które nazywa się „osiami“ . Wyróżnia się trzy główne osie. Są to: Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego; Poprawa środowiska naturalnego i obszarów wiejskich; Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej. Oś czwarta wspiera wdrażanie metody rozwoju obszarów wiejskich „LEADER”, która propaguje działania partnerskie w formie Lokalnych Grup Działania (LGD), realizujących Lokalne Strategie Rozwoju.

W ramach osi tematycznych promowana jest równowaga pomiędzy działaniami gospodarczymi, społecznymi i środowiskowymi.

Założenia te zamieniane są w działania i realizowane w ramach Programów Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW). Każdy PROW ma własny budżet finansowany z Europejskiego Funduszu Rolnego Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), a jego celem jest współfinansowanie działań w ramach osi.

Aby uzyskać więcej informacji na temat unijnej polityki rozwoju obszarów wiejskich, kliknij tutaj

3. Czym jest Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW)?

Europejski Funduszu Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) jest unijnym źródłem finansowania, z którego korzystają Państwa Członkowskie, aby realizować różne cele polityki rozwoju obszarów wiejskich tj. poprawę konkurencyjności gospodarstw rolnych, leśnictwa oraz przedsiębiorstw sektora rolno-żywnościowego, pomoc w ochronie środowiska naturalnego, wsparcia gospodarek wiejskich i poprawę jakości życia na obszarach wiejskich.

Budżet EFRROW wynosi 96,4 mld Euro, a środki finansowe są przekazywane Państwom Członkowskim za pośrednictwem 94 różnych Programów Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW). Na poziomie unijnym EFRROW jest nadzorowany przez Dyrekcję Generalną ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich Komisji Europejskiej.

EFRROW utworzono w 2005 r. na podstawie rozporządzenia Rady UE nr 1290/2005 w celu wdrażania drugiego filara Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) UE.

Aby uzyskać więcej informacji na temat unijnej polityki rozwoju obszarów wiejskich, kliknij tutaj.

Aby uzyskać więcej informacji na temat filarów WPR UE, kliknij tutaj.

4. Czym jest Program Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW)?

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) jest narzędziem polityki i mechanizmem, z którego korzystają Państwa Członkowskie w celu realizacji unijnej polityki rozwoju obszarów wiejskich na danym terenie. Obszar danego PROW może obejmować cały kraj lub pojedynczy region. W UE działa obecnie ponad 90 PROW, a każdy z nich powstał, aby zapewnić konkretny typ wsparcia w rozwoju obszarów wiejskich, które jest potrzebne na danym obszarze.

Każdy PROW jest współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rolnego Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW). Państwa Członkowskie korzystają z budżetu PROW w celu finansowania działań w zakresie różnych tematów/osi unijnej polityki rozwoju obszarów wiejskich, a mianowicie: Poprawy konkurencyjności sektora rolnego i leśnego; Poprawy środowiska naturalnego i obszarów wiejskich; Jakości życia na obszarach wiejskich i różnicowania gospodarki wiejskiej; Metody „LEADER” w rozwoju lokalnym.

Aby uzyskać więcej informacji na temat poszczególnych PROW, kliknij tutaj

5. Czym jest oś w unijnej polityce rozwoju obszarów wiejskich?

Oś oznacza grupę działań w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich , powiązanych z określonymi celami unijnej polityki rozwoju obszarów wiejskich. Wyróżnić można trzy osie tematyczne: oś 1 – poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego; oś 2 – poprawa środowiska naturalnego i obszarów wiejskich; oraz oś 3 – jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej. Czwarta oś ma charakter „metodologiczny” i koncentruje się wyłącznie na wspieraniu podejścia do rozwoju obszarów wiejskich LEADER (oś LEADER lub oś 4)

6. Czym są działania w unijnej polityce rozwoju obszarów wiejskich?

Działania są instrumentami, które przyczyniają się do osiągania celów osi w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW).

Poniżej zamieszczono listę działań PROW wraz z ich kodem liczbowym. Żaden PROW nie obejmuje wszystkich działań, a lista przedstawia jedynie dostępne opcje wyboru. Poszczególne PROW zawierają te działania, które najpełniej odpowiadają potrzebom rozwoju terenów wiejskich na docelowym obszarze. PROW musi obejmować działania z każdej z osi. Poszczególnie PROW zawierają przeciętnie od 20 do 30 z dostępnych działań.

 

Oś 1 - Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego

Upowszechnianie wiedzy i zwiększenie kapitału ludzkiego

111 Szkolenia zawodowe i akcje informacyjne dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie

112 Ułatwianie startu młodym rolnikom

113 Renty strukturalne

114 Korzystanie z usług doradczych przez rolników i właścicieli lasów

115 Tworzenie systemu usług z zakresu zarządzania, pomocy i doradztwa

Restrukturyzacja i rozwój kapitału rzeczowego i wspieranie innowacji

121 Modernizacja gospodarstw rolnych

122 Podnoszenie wartości gospodarczej lasów

123 Zwiększanie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej

124 Współpraca na rzecz rozwoju nowych produktów, procesów i technologii w sektorze rolnym i żywnościowym oraz w sektorze leśnym

125 Infrastruktura związana z rozwojem i dostosowywaniem rolnictwa i leśnictwa

126 Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku wystąpienia klęsk oraz wprowadzenie odpowiednich działań zapobiegawczych

Jakość produkcji i produktów rolnych

131 Spełnianie norm opartych na prawodawstwie unijnym

132 Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności

133 Działania informacyjne i promocyjne

Działania przejściowe (dostępne jedynie dla tych Państw Członkowskich, które przystąpiły do UE po 2004 r.)

141 Rolnictwo niskotowarowe

142 Grupy producentów rolnych

143 Świadczenie usług z zakresu doradztwa rolniczego

 

Oś 2 - Poprawa środowiska naturalnego i obszarów wiejskich

Zrównoważone użytkowanie gruntów rolnych

211 Wspieranie gospodarowania na obszarach górskich

212 Wspieranie gospodarowania na innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania, innych niż tereny górskie

213 Płatności dla obszarów Natura 2000 i płatności związane z dyrektywą 2000/60/WE

214 Program rolno-środowiskowy (płatności rolno-środowiskowe)

215 Płatności z tytułu dobrostanu zwierząt

216 Inwestycje nieprodukcyjne

Zrównoważone użytkowanie gruntów leśnych

221 Zalesienie gruntów rolnych

222 Tworzenie systemów rolnoleśnych na gruntach rolnych

223 Zalesienie gruntów nierolnych

224 Płatności dla obszarów Natura 2000

225 Płatności leśno-środowiskowe

226 Odtwarzanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego przez katastrofy oraz wprowadzenie instrumentów zapobiegawczych

227 Inwestycje nieprodukcyjne

 

Oś 3 - Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej

Różnicowanie gospodarki wiejskiej

311 Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej

312 Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw

313 Zachęcanie do prowadzenia działalności turystycznej

Poprawa jakości życia na obszarach wiejskich

321 Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej

322 Odnowa i rozwój wsi

323 Zachowanie i poprawa stanu dziedzictwa obszarów wiejskich

331 Szkolenia i informowanie

341 Nabywanie umiejętności i aktywizacja w celu przygotowania i wdrożenia lokalnej strategii rozwoju

 

Oś 4 – „LEADER” – metoda rozwoju lokalnego Wdrażanie Lokalnych Strategii Rozwoju

411 Konkurencyjność

412 Zarządzanie środowiskiem/gruntami

413 Jakość życia/dywersyfikacja

421 Wdrażanie projektów współpracy

431 Funkcjonowanie Lokalnej Grupy Działania (LGD), nabywanie umiejętności i aktywizacja

7. Jakie projekty mogą być finansowane w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich?

W ramach Programów Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) finansowanych może być wiele różnych typów projektów i działań związanych z rozwojem obszarów wiejskich (projekty ekonomiczne, gospodarcze i społeczne). Finansowanie z PROW jest dostępne w czterech głównych obszarach, nazywanych osiami PROW. Nazwy osi określają zakres działań związanych z rozwojem obszarów wiejskich, które mogą w ich ramach być sfinansowane.  Są to:

 

Oś 1 – Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego

Oś 2 – Poprawa środowiska naturalnego i obszarów wiejskich

Oś 3 – Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej

Oś 4 – „LEADER” – metoda rozwoju lokalnego

 

Każda oś zawiera listę działań PROW. W zależności od typu działań podejmowanych na rzecz rozwoju obszarów wiejskich odpowiada im określony budżet. Przy tworzeniu PROW wybiera się z prawie 40 różnych działań, tak aby najpełniej odpowiadały one potrzebom terenów wiejskich na docelowym obszarze.

Poniżej zamieszczono listę działań PROW wraz z ich kodem liczbowym. Żaden PROW nie obejmuje wszystkich działań, a lista przedstawia jedynie dostępne opcje wyboru. PROW musi obejmować działania z każdej z osi. Poszczególne PROW zawierają przeciętnie od 20 do 30 z dostępnych działań.

Oś 1 - Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego

Upowszechnianie wiedzy i zwiększenie kapitału ludzkiego

111 Szkolenia zawodowe i akcje informacyjne dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie

112 Ułatwianie startu młodym rolnikom

113 Renty strukturalne

114 Korzystanie z usług doradczych przez rolników i właścicieli lasów

115 Tworzenie systemu usług z zakresu zarządzania, pomocy i doradztwa

Restrukturyzacja i rozwój kapitału rzeczowego i wspieranie innowacji

121 Modernizacja gospodarstw rolnych

122 Podnoszenie wartości gospodarczej lasów

123 Zwiększanie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej

124 Współpraca na rzecz rozwoju nowych produktów, procesów i technologii w sektorze rolnym i żywnościowym oraz w sektorze leśnym

125 Infrastruktura związana z rozwojem i dostosowywaniem rolnictwa i leśnictwa

126 Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku wystąpienia klęsk oraz wprowadzenie odpowiednich działań zapobiegawczych

Jakość produkcji i produktów rolnych

131 Spełnianie norm opartych na prawodawstwie unijnym

132 Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności

133 Działania informacyjne i promocyjne

Działania przejściowe (dostępne jedynie dla Państw Członkowskich, które przystąpiły do UE po 2004 r.)

141 Rolnictwo niskotowarowe

142 Grupy producentów rolnych

143 Świadczenie usług z zakresu doradztwa rolniczego

 

Oś 2 - Poprawa środowiska naturalnego i obszarów wiejskich

Zrównoważone użytkowanie gruntów rolnych

211 Wspieranie gospodarowania na obszarach górskich

212 Wspieranie gospodarowania na innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania, innych niż tereny górskie

213 Płatności dla obszarów Natura 2000 i płatności związane z dyrektywą 2000/60/WE

214 Program rolno-środowiskowy (płatności rolno-środowiskowe)

215 Płatności z tytułu dobrostanu zwierząt

216 Inwestycje nieprodukcyjne

Zrównoważone użytkowanie gruntów leśnych

221 Zalesienie gruntów rolnych

222 Tworzenie systemów rolnoleśnych na gruntach rolnych

223 Zalesienie gruntów nierolnych

224 Płatności dla obszarów Natura 2000

225 Płatności leśno-środowiskowe

226 Odtwarzanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego przez katastrofy oraz wprowadzenie instrumentów zapobiegawczych

227 Inwestycje nieprodukcyjne

 

Oś 3 - Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej

Różnicowanie gospodarki wiejskiej

311 Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej

312 Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw

313 Zachęcanie do prowadzenia działalności turystycznej

Poprawa jakości życia na obszarach wiejskich

321 Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej

322 Odnowa i rozwój wsi

323 Zachowanie i poprawa stanu dziedzictwa obszarów wiejskich

331 Szkolenia i informowanie

341 Nabywanie umiejętności i aktywizacja w celu przygotowania i wdrożenia lokalnej strategii rozwoju

 

Oś 4 – „LEADER” – metoda rozwoju lokalnego Wdrażanie Lokalnych Strategii Rozwoju

411 Konkurencyjność

412 Zarządzanie środowiskiem/gruntami

413 Jakość życia/dywersyfikacja

421 Wdrażanie projektów współpracy

431 Funkcjonowanie Lokalnej Grupy Działania (LGD), nabywanie umiejętności i aktywizacja

8.Czym jest Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich?

Instytucja Zarządzająca (IZ) est odpowiedzialna z wdrażanie Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW). IZ jest najczęściej organizacją z sektora publicznego. Zazwyczaj jest to narodowy lub regionalny organ rządowy odpowiedzialny za kwestie związane z rolnictwem i obszarami wiejskimi.

 IZ są odpowiedzialne za:

• Przygotowanie zakresu PROW. Proces ten obejmuje konsultacje i nawiązanie współpracy z organizacjami gospodarczymi, społecznymi i ekologicznymi z sektora publicznego, prywatnego oraz pozarządowego działającymi na docelowym obszarze.
• Przewodzenie „Komitetowi Monitorującemu”, który nadzoruje na bieżąco proces wdrażania PROW.
• Zapewnienie, że finansowanie PROW jest zgodne z unijnymi zasadami i regulacjami prawnymi.
• Monitorowanie wyników PROW i prowadzenie ciągłej oceny zadań realizowanych w ramach PROW.
• Informowanie społeczeństwa o PROW w celu podniesienia społecznej świadomości w zakresie jego celów, procedur aplikowania o fundusze oraz postępach w realizacji założeń.
• Współpracę z Dyrekcją Generalną ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich Komisji Europejskiej.

Aby  uzyskać więcej informacji na temat Instytucji Zarządzających PROW, kliknij tutaj.

9. Czym jest Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich?

Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich (KSOW) jest organizacją założoną przez rząd danego Państwa Członkowskiego w celu wdrażania unijnej polityki rozwoju obszarów wiejskich. KSOW stanowią ważne ogniwa łączące administrację państwową z innymi organizacjami zaangażowanymi we wdrażanie Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW), w tym z Lokalnymi Grupami Działania stosującymi metodę rozwoju lokalnego LEADER.

Struktura KSOW i sposób działania różnią się pomiędzy krajami. Niektóre KSOW są częściami organizacyjnymi Instytucji Zarządzającej, natomiast inne mogą być wybrane w drodze przetargu. Członkowie KSOW reprezentują pełen przekrój interesariuszy danych obszarów wiejskich.

Rola KSOW skupia się na promowaniu tworzenia sieci oraz wymianie informacji na temat aktywności dotyczącej PROW na poziomie regionalnym, krajowym oraz unijnym. W zakres obowiązków KSOW wchodzi więc organizowanie różnych spotkań i wydarzeń oraz przygotowywanie materiałów informacyjnych. Pełnią także ważną rolę w rozpowszechnianiu dobrych praktyk. Działalność KSOW jest finansowana z budżetu krajowego oraz z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich. KSOW są częścią Europejskiej Sieci na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (ENRD), w ramach której regularnie uczestniczą w spotkaniach i wydarzeniach na poziomie unijnym, które organizowane są aby dzielić się doświadczeniami i informacjami. Coraz częściej KSOW tworzą grupy przestrzenne i tematyczne, których celem jest wspólna realizacja działań, wspieranie lepszej współpracy, wymiana wiedzy technicznej, a także nawiązywanie dialogu pomiędzy sieciami.

W większości Państw Członkowskich działa jedna KSOW. W Wielkiej Brytanii KSOW składa się z czterech regionalnych sieci (szkockiej, walijskiej, irlandzkiej i angielskiej). Z kolei w Belgii działają Flamandzka Sieć Obszarów Wiejskich oraz Walońska Sieć Obszarów Wiejskich.

Aby uzyskać więcej informacji na temat KSOW, kliknij tutaj.

10. Czym jest Europejska Sieć na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (ENRD)?

Europejska Sieć na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (ENRD) została utworzona w 2008 r. przez Dyrekcję Generalną ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich Komisji Europejskiej w celu skutecznego wspierania Państw Członkowskich we wdrażaniu Programów Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW). ENRD koncentruje się na łączeniu obszarów wiejskich Europy i służy jako platforma do wymiany doświadczeń z działań PROW, a także pomysłów na ich udoskonalenie. Do głównych interesariuszy ENRD należy zaliczyć Krajowe Sieci Obszarów Wiejskich (KSOW), władze Państw Członkowskich, Lokalne Grupy Działania (LGD) i inne organizacje zainteresowane rozwojem obszarów wiejskich w perspektywie unijnej.

Kluczowe zadania ENRD polegają na:

• pomocy w identyfikowaniu i zbieraniu przykładów udanych projektów dotyczących rozwoju obszarów wiejskich w całej UE;
• wspieraniu działalności KSOW;
• promowaniu współpracy międzynarodowej pomiędzy LGD;
• przygotowywaniu opracowań analitycznych na ważne tematy, w tym na temat szerszych korzyści płynących z rolnictwa (dobra publiczne), jak i tematów z zakresu leśnictwa, rolnictwa społecznego i przedsiębiorczości na obszarach wiejskich.

ENRD dzieli się informacjami z interesariuszami na wiele sposobów, w tym poprzez publikacje i uczestnictwo w wydarzeniach i targach w całej Europie. Na stronie internetowej ENRD znajduje się kompleksowy zestaw wielofunkcyjnych informacji w różnych językach, a także narzędzia wspierające rozwój obszarów wiejskich.

Aby uzyskać więcej informacji na temat struktury organizacyjnej ENRD, kliknij tutaj .

11. Jaką rolę pełni Punkt Kontaktowy ENRD?

Punkt Kontaktowy (PK) ENRD wspiera Dyrekcję Generalną ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich Komisji Europejskiej w prowadzeniu ENRD i stanowi punkt odniesienia dla działań ENRD.

Stały zespół pracowników rezyduje w Brukseli i jest wspierany przez dużą grupę ekspertów przygotowujących ekspertyzy z szerokiego zakresu tematów. Punkt Kontaktowy ENRD wspiera przede wszystkim tworzenie sieci, współpracę, analizy tematyczne, wydarzenia i proces informowania.

Sekretariat Punktu Kontaktowanego zaprasza wszystkich zainteresowanych unijną polityką rozwoju obszarów wiejskich, oraz inne osoby.

Aby obejrzeć mapę i wskazówki jak dojechać do Punktu Kontaktowego ENRD, kliknij tutaj.

Aby uzyskać więcej informacji na temat Punkt Kontaktowego ENRD, kliknij tutaj.

12. Czym jest Europejska Sieć Oceny (EEN)?

Celem Europejskiej Sieci Oceny Rozwoju Obszarów Wiejskich (w skrócie „Sieci Ekspertów ds. Oceny”) jest zapewnienie wsparcia dla poprawy jakości i efektywności oceny Programów Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) w Państwach Członkowskich UE w latach 2007-2013. Jest ona integralną częścią szerszej Europejskiej Sieci na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich.

Sieć Ekspertów ds. Oceny pomaga w utrwalaniu dobrych praktyk i poszerzaniu umiejętności oceny działań w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Za jej działalność odpowiedzialna jest Dyrekcja Generalna ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich Komisji Europejskiej.

Aby uzyskać więcej informacji na temat Sieci Ekspertów ds. Oceny oraz zakresie świadczonej pomocy, kliknij tutaj .

13. Czym jest metodologia rozwoju lokalnego LEADER?

„LEADER” to pojęcie oznaczające specjalne podejście do rozwoju lokalnego na obszarach wiejskich. Nazwa LEADER wywodzi się z języka francuskiego i jest skrótem od „Liaisons Entre Actions pour le Development de L'Economie Rurale”, co w wolnym tłumaczeniu oznacza „Powiązania pomiędzy działaniami na rzecz rozwoju obszarów wiejskich”.

Podejście LEADER jest metodologią rozwoju lokalnego opartą na kluczowych komponentach, takich jak: partnerstwo, podejście oddolne, podejście terytorialne, sieciowanie, innowacyjność i współpraca.

Metoda LEADER jest wdrażana w ramach lokalnego partnerstwa pomiędzy organizacjami sektora publicznego, prywatnego i społeczeństwa obywatelskiego. Partnerstwo LEADER określane jest jako Lokalna Grupa Działania (LGD). Każda LGD posiada Lokalną Strategię Rozwoju (LSR), która obejmuje zestaw działań na rzecz rozwoju obszarów wiejskich i cele zasugerowane przez społeczność lokalną z terenu, na którym działa LGD. Takie podejście zapewnia, że wszystkie działania LEADER są „oddolne”. LGD otrzymuje wsparcie finansowe na prowadzenie projektu z Europejskiego Funduszu Rolnego Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW). Wszystkie projekty LGD współfinansowane z EFRROW muszą być zgodne z Lokalną Strategią Działania.

Ważnym aspektem metodologii LEADER jest innowacyjność. Wspierając innowacyjność, LGD starają się zachęcać lokalne organizacje i przedsiębiorstwa do wypróbowywania nowych sposobów rozwoju swojego obszaru. Okazało się, że LEADER jest wyjątkowo skuteczny w stymulowania różnego rodzaju społeczno-ekonomicznych i środowiskowych innowacji w całej Europie. Innowacyjność w LEADER wyraża się w wielu aspektach, w tym poprzez:

• Nowe metody pracy: może to dotyczyć opartych na nowych ideach rozwiązań stosowanych w rozwoju obszarów wiejskich, wykorzystania nowych technik, koncentracji na rynkach alternatywnych, nowych metod sieciowania służących do nawiązywania współpracy pomiędzy różnymi sektorami i różnymi podmiotami, wspierania grup priorytetowych lub znajdowania nowych rozwiązania dla społecznych, ekonomicznych i środowiskowych wyzwań.
• Tworzenie nowych produktów i usług: są one często wynikiem testowania innowacyjnych metod pracy i mogą zostać opracowane na drodze stosowania nowych lub oryginalnych technik, modeli współpracy, technologii, procesów, badań i sposobów myślenia.
• Dostosowywanie sprawdzonych rozwiązań do nowych warunków: uważa się, że jest to również skuteczny sposób na innowacyjny rozwój obszarów wiejskich w skali lokalnej. Tego typu działania innowacyjne są często ułatwiane przez przepływ wiedzy pomiędzy regionami i Państwami Członkowskimi.

Europejski wymiar metody LEADER był zawsze jej ważną cechą. Część budżetu LGD, który finansowany jest z EFRROW, przeznaczona jest na wsparcie współpracy międzynarodowej (TNC), która pomaga ludziom mieszkającym na terenach wiejskich w różnych krajach wymieniać się pomysłami na projekty dotyczące rozwoju tych obszarów. Ten typ współpracy pomiędzy LGD zaowocował wieloma wzajemnymi korzyściami dla różnych obszarów wiejskich w całej UE. W Lokalnych Strategiach Rozwoju LGD kładzie się duży nacisk na współpracę i tworzenie sieci.

Aby uzyskać więcej informacji na temat metodologii LEADER, kliknij tutaj.

14. Czym jest Lokalna Grupa Działania (LGD)?

Lokalna Grupa Działania to partnerstwo, które zrzesza organizacje sektora publicznego, prywatnego i społeczeństwa obywatelskiego z określonych obszarów wiejskich w celu wdrażania metodologii rozwoju obszarów wiejskich LEADER. Wielkość obszaru podlegającego jednej LGD może się wahać – od obszaru, na którym mieszka 500 osób, do terenu zamieszkanego przez 150 000 osób.

Struktura LGD odzwierciedla przekrój lokalnej społeczności, a członkami LGD są przedstawiciele m.in. władz lokalnych, grup przedsiębiorców, organizacji społecznych i instytucji ekologicznych. Przekrojowy skład LGD pozwala zgromadzić w jednym miejscu dużą „bazę wiedzy” i umiejętności oraz zapewnia, że LGD będzie sprawiedliwie dbać o interesy wszystkich grup.

LGD otrzymują z Europejskiego Funduszu Rolnego Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) środki na cele współfinansowania Lokalnej Strategii Rozwoju (LSR) na podległym im obszarze. Zanim LGD zacznie rozdzielać środki z EFRROW pomiędzy poszczególne projekty, najpierw musi przygotować LSR. Strategia ta wymaga głębokiej analizy sytuacji na obszarze podległym LGD i zidentyfikowania co, zdaniem mieszkańców, jest najważniejsze dla rozwoju na ich terenie. LSR określa również główne wyzwania i metody przeciwdziałania problemom, które zdaniem mieszkańców wsi powinny być finansowane ze środków LEADER. Stworzenie takiej strategii wymaga licznych konsultacji społecznych. Dzięki tej procedurze LGD mogą wyznaczyć, oparty na „oddolnych” wskazówkach kierunek działań które będą realizowane w ramach LEADER. LGD są wspierane przez Krajowe Sieci Obszarów Wiejskich w Państwach Członkowskich, co zachęca do wymiany doświadczeń z różnych terenów wiejskich. Aby uzyskać więcej informacji na temat LGD na Pana/Pani obszarze, proszę kliknąć tutaj.

15. Na czym polega współpraca międzynarodowa?

Współpraca międzynarodowa (TNC) oznacza wspólne realizowanie projektu z przynajmniej jednym obszarem z innego kraju. Dzięki podjęciu takiej współpracy można, między innymi, zaangażować w działanie odpowiednio dużo ludzi, potrzebnych do wykonania zadania lub zachęcać podmioty do podejmowania komplementarnych działań, jak np. wspólne akcje marketingowe przedsiębiorców rolnych z różnych regionów w celu promowania lokalnych produktów lub usług, takich jak żywność czy turystyka. Ważnym efektem projektów opartych na współpracy międzynarodowej jest wymiana wiedzy.

Na cele projektów TNC dostępne są specjalne środki z Europejskiego Funduszu Rolnego Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW). Aby projekt TNC otrzymał finansowanie z Funduszu przynajmniej jednym z partnerów projektu musi być Lokalna Grupa Działania (LGD).

Aby uzyskać więcej informacji na temat współpracy międzynarodowej, kliknij tutaj.

16. Jak można otrzymać unijne wsparcie na cele rozwoju obszarów wiejskich?

Unijne wsparcie na cele rozwoju obszarów wiejskich można otrzymać poprzez Program Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) w danym Państwie Członkowskim. Procedury aplikacyjne różnią się pomiędzy krajami i typami projektów rozwoju obszarów wiejskich. Najlepszym źródłem informacji na temat procedury aplikowania o unijne środki na cele rozwoju obszarów wiejskich w danym kraju jest Instytucja Zarządzająca PROW lub Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich (KSOW).

Dane kontaktowe Instytucji Zarządzających PROW oraz KSOW dostępne są tutaj .