/file/31189_plsustainability_agreements.png
Zrównoważony rozwój jest podstawową zasadą Traktatu o Unii Europejskiej i priorytetowym celem polityki Unii. Komisja zobowiązała się do realizacji celów zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych. Zgodnie z tym zobowiązaniem Europejski Zielony Ład określa strategię wzrostu, która ma na celu przekształcenie Unii w sprawiedliwe i zamożne społeczeństwo o nowoczesnej, oszczędzającej zasoby i konkurencyjnej gospodarce oraz zobowiązuje do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r., w tym zmniejszenia emisji o co najmniej 55% do 2030 r. w porównaniu z poziomem z 1990 r.
Aby osiągnąć te ambitne cele, Komisja zapowiedziała wdrożenie programu we wszystkich obszarach polityki, w tym w rolnictwie i rozwoju obszarów wiejskich. W strategii „Od pola do stołu” zaproponowano ambitne cele promujące przejście na zrównoważone systemy żywnościowe. Działania te obejmują: zmniejszenie zależności od pestycydów i środków przeciwdrobnoustrojowych, zmniejszenie nadmiernego nawożenia, zwiększenie udziału rolnictwa ekologicznego, poprawę dobrostanu zwierząt oraz zwiększenie różnorodności biologicznej.
Nowa wspólna polityka rolna (WPR) na lata 2023-2027 wspiera wysiłki na rzecz zwiększenia zrównoważenia produkcji i podaży produktów rolnych poprzez zmienione mechanizmy wsparcia i zasady rynkowe. Wspólne inicjatywy prowadzące do zawierania porozumień między uczestnikami rolno-spożywczego łańcucha dostaw mogą wnieść znaczący wkład w zrównoważony system żywnościowy, zapewniając skuteczną współpracę uczestników łańcucha wartości żywności (w układzie pionowym lub poziomym) w celu osiągnięcia uzgodnionych wyników, a ostatecznie przyczyniając się do realizacji pożądanych celów. Z tego powodu nowa WPR zawiera odstępstwo od zakazu zawierania porozumień antykonkurencyjnych.
Odstępstwo to pozwala, pod pewnymi warunkami, na zawieranie porozumień dotyczących zrównoważonego rozwoju między producentami surowców a innymi uczestnikami łańcucha wartości żywności, mających na celu osiągnięcie wyższych standardów zrównoważonego rozwoju niż te wymagane prawem. Te wyższe standardy zrównoważonego rozwoju mogą służyć realizacji następujących celów:
- Cele środowiskowe, w tym łagodzenie zmian klimatu i adaptacja do nich, zrównoważone wykorzystanie i ochrona krajobrazu, wody i gleby, przejście na gospodarkę cyrkulacyjną, w tym ograniczenie marnotrawstwa żywności, zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola oraz ochrona i odbudowa różnorodności biologicznej i ekosystemów;
- Wytwarzanie produktów rolnych w sposób ograniczający stosowanie pestycydów i zarządzanie ryzykiem wynikającym z ich stosowania lub ograniczający niebezpieczeństwo wystąpienia oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe w produkcji rolnej; oraz
- Zdrowie zwierząt i dobrostan zwierząt.
Komisja jest obecnie w trakcie przygotowywania wytycznych dotyczących warunków stosowania tego odstępstwa do 8 grudnia 2023 r. W ramach tego procesu w okresie od lutego 2022 r. do maja 2022 r. Komisja przeprowadzi konsultacje społeczne w celu zebrania istotnych informacji zwrotnych, w szczególności przykładów umów dotyczących zrównoważonego rozwoju, które wchodzą w zakres stosowania odstępstwa. Zachęca się wszystkich zainteresowanych do udziału w konsultacjach, aby mogli wnieść swój wkład w opracowanie wytycznych.
Odstępstwo to nie obejmuje wszystkich możliwych obszarów zbiorowych inicjatyw na rzecz zrównoważonego rozwoju, a zainteresowane strony mają możliwość współpracy w innych aspektach zrównoważonego rozwoju poza zakresem stosowania odstępstwa w ramach systemu ogólnych zasad konkurencji.
Niezależnie od celów, jakie sobie stawiają, zbiorowe inicjatywy na rzecz zrównoważonego rozwoju wiążą się z licznymi wyzwaniami w zakresie zarządzania, określania celów i standardów, ewentualnego wsparcia publicznego itp. Przyszły rozwój takich inicjatyw zależy od wiedzy i umiejętności zainteresowanych stron w zakresie radzenia sobie z tymi wyzwaniami.
W tym kontekście ENRD powołuje Grupę Tematyczną (TG) ds. porozumień na rzecz zrównoważonego rozwoju, która będzie:
- Zbierać informacje, w jaki sposób porozumienia na rzecz zrównoważonego rozwoju są obecnie opracowywane i realizowane (horyzontalnie i wertykalnie) w łańcuchu wartości żywności.
- Identyfikować niektóre z wyzwań i barier, przed którymi stoją działania zbiorowe w zakresie zrównoważonego rozwoju, w tym w świetle zmian regulacyjnych.
- Identyfikować wartość dodaną osiągania celów zrównoważonego rozwoju poprzez współpracę.
W przypadku pytań prosimy o kontakt pod adresem food-chains@enrd.eu
