Podejście LEADER
Czym jest LEADER?
Nazwa i metoda
Akronim LEADER pochodzi z języka francuskiego „Liaison Entre Acteurs de Développement de l'Économique Rurale" i oznacza „Powiązania pomiędzy podmiotami na rzecz rozwoju gospodarczego obszarów wiejskich”. Celem tej inicjatywy jest spożytkowanie energii i zasobów tych osób, które mogłyby przyczynić się do rozwoju obszarów wiejskich poprzez utworzenie partnerstwa pomiędzy sektorami publicznym, prywatnym i cywilnym na poziomie lokalnym. W 1990 r., kiedy grupa urzędników Komisji Europejskiej zaproponowała utworzenie inicjatywy LEADER, koncepcja ta była całkiem innowacyjna.
Podejście LEADER związane jest ze wzmacnianiem lokalnych obszarów poprzez lokalne strategie rozwoju i alokację zasobów. Najważniejszym narzędziem, które umożliwia zastosowanie podejścia LEADER w rozwoju regionu i angażuje lokalnych przedstawicieli w proces podejmowania decyzji, jest lokalna grupa rozwoju (LGR).
Rys historyczny
W okresie próbnym trwającym od roku 1991 do 1993, w LEADER-a zaangażowanych było 217 regionów, przede wszystkim obszarów wiejskich o niekorzystnych warunkach. Tak było również w okresie 1994-1999. Ze względu na dobre wyniki metody, w latach 2000-2006 rozszerzono ją na wszystkie rodzaje obszarów wiejskich. W swoim czwartym okresie programowania (2007-2013), podejście zostało włączonego do unijnej polityki rozwoju obszarów wiejskich jako jej integralna część obejmując 2402 regiony wiejskie państw członkowskich. Zakres tematycznych metody został poszerzony również o politykę rybacką, w ramach której obecnie działa około 300 rybackich LGD.
Struktura sieciowa LEADER-a
Ze względu na szybki rozwój LEADER-a, coraz ważniejszym aspektem w procesie wdrażania metody staje się jej struktura sieciowa. W efekcie, we wszystkich Państwach Członkowskich utworzono, wspierane przez nie, Krajowe Sieci Obszarów Wiejskich (KSOW). Ich zadaniem jest pomoc w procesie rozwoju zasobów, działań sieciowych, poszukiwaniu partnerów do współpracy międzynarodowej itp. Taką samą funkcję na poziomie europejskim pełni Europejska Sieć na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (ENRD), która wspiera zarówno KSOW, jak i LGD. Około połowy unijnych LGD należy do Europejskiego Stowarzyszenia LEADER na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (ELARD), które jest pozarządowym forum współpracy obszarów uczestniczących w LEADER. Silne zaangażowanie i wiara w metodę tworzą „rodzinne” więzi pomiędzy praktykami i sieciami LEADER, co zostało również zauważone przez zewnętrznych audytorów.
