Wnioski z działalności ENRD

Przyszłe wyzwania dla sieci jako narzędzia polityki rozwoju obszarów wiejskich

Bieżące doświadczenia sieciowania na poziomie unijnym wskazują, że dzięki pokonaniu poniżej wymienionych wyzwań, przyszłe wykorzystanie sieci jako narzędzia polityki rozwoju obszarów wiejskich może być znacznie skuteczniejsze:

1. Należy zwiększyć świadomość na temat znaczenia zasady partnerstwa w poprawie zarządzania polityką. Postrzeganie roli sieci i przynoszonych przez nie korzyści dla interesariuszy na różnych poziomach nie jest jednolite. Aby przezwyciężyć to niezrozumienie i zapewnić stałe wsparcie dla sieci i jej działań, należy lepiej dokumentować i promować przykłady sukcesów sieci, zarówno pod względem ilościowym, jaki i jakościowym.
2. Należy dać sieciom czas, aby mogły rozwinąć się jako sprawnie działające jednostki, nawet jeżeli w krótkim okresie nie przynosi to przejrzystych i wymiernych korzyści (co powiązane jest z powyżej wspomnianym brakiem zrozumienia i świadomości).
3. Należy stworzyć i utrzymywać podstawową grupę ludzi, którzy będą wspierać i prowadzić sieć na jej ścieżce rozwoju w kierunku osiągania kolejnych „kamieni milowych”. Zmiana personelu, zarządzania, finansowania i zobowiązań może z czasem w niekorzystny sposób wpłynąć na sieć i jej potencjał do dostarczania wymiernych korzyści.  
4. Należy ustalić podstawowe minimalne kryteria odnoszące się do efektów dla każdej jednostki wsparcia sieci. Takie podejście pomaga w kierowaniu i ustalaniu priorytetów w działalności sieci oraz alokacji zasobów, a także oferuje podstawy do monitorowania postępów i uzasadnienia bieżących inwestycji (szczególnie w czasach zwiększonej dyscypliny finansowej w Europie).
5. Należy w bardziej bezpośredni sposób uwzględnić ogromną różnorodność struktur, umiejętności, zasobów, doświadczeń i dojrzałości istniejących sieci. Należy to wziąć pod uwagę w rocznych planach prac ENRD i  odpowiednio dostosować usługi i produkty (tzn. uniwersalne rozwiązania nie są dobre dla wszystkich).  
6. Należy stworzyć bardziej elastyczne, zintegrowane i silniejsze technicznie ramy wsparcia sieci na poziomie unijnym (uwzględniając znaczenie zarówno ram formalnych, jak i nieformalnych), na przykład poprzez stopniowe rozszerzanie członkostwa ENRD.
7. Należy określić minimalny poziom „pojemności” sieci na poziomie krajowym i regionalnym, najlepiej powiązany bezpośrednio z liczbą organizacji wiejskich i mieszkańców danego regionu, zapewniając tym sposobem stworzenie „masy krytycznej” dla struktur wspierających sieć, które będą w stanie w bardziej bezpośredni sposób współpracować z ENRD i korzystać z jej działalności.
8. Należy w bardziej bezpośredni sposób powiązać kalendarz działań ENRD z agendą polityczną w celu maksymalnego wykorzystania wyników analiz i praktycznych spostrzeżeń w trakcie projektowania i realizowania polityki i programów rozwoju obszarów wiejskich.
9. Należy stworzyć silniejsze więzi z innymi sieciami (np. EPI, FARNET) oraz społecznościami  praktyków (np. społecznością naukową), które mogą poszerzyć oraz połączyć praktyki w zakresie sieciowania, połączeń i informacji.