Tworzenie strategii
Co powinno znaleźć się w LSR?
Plan finansowy strategii
Money matters
Marjorie Deroi z francuskiej IZ wskazuje na potrzebę właściwego pojmowania przez kierowników LSR ich odpowiedzialności finansowej.
Plan finansowy
Plan finansowy najczęściej obejmuje trzy elementy:
- proponowany całkowity budżet LSR,
- opis źródeł, z których mają być finansowane działania LGD, tj.
- EFRROW i inne fundusze1 WRS razem z krajowym publicznym współfinansowaniem,
- finansowanie, które LGD lub wykonawcy projektu musza sami uzyskać, i które nie pochodzi z żadnego z funduszy WRS ani publicznego współfinansowania krajowego,
- tabele finansowe dla LSR przedstawiające oczekiwane wydatki ze wszystkich źródeł przez cały okres trwania programu i obejmujące koszty bieżące LGD, a także wydatki związane z animacją.
Proponowany budżet
Ważne jest, aby w trakcie przygotowywania LSR LGD starały się być pragmatyczne i miały na uwadze ogólną skalę dostępnych środków, w tym unijnych, krajowych publicznych i innych. Aby podtrzymać zaangażowanie interesariuszy, należy unikać bycia zbyt ambitnym i sztucznego podnoszenia oczekiwań. Propozycje LSR powinny być realistyczne i proporcjonalne w stosunku do dostępnego budżetu LEADER i lokalnych możliwości. W sytuacji, gdy kilka LGD konkuruje o pozyskanie środków w oparciu o jakość LSR, realistyczna i solidna propozycja budżetu ma kluczowe znaczenie.
Źródła finansowania
Finansowanie unijne
Po 2013 roku istnieć będą dwie możliwości finansowania LSR z unijnych źródeł:
- państwo członkowskie/region może zdecydować się na wspieranie strategii tylko z jednego funduszu,
- państwo członkowskie może zdecydować się na skorzystanie z możliwości, jaką daje CLLD i wybrać wsparcie elastyczne, w ramach którego można w zintegrowany sposób połączyć finansowanie z kilku funduszy w ramach jednej strategii.
W sytuacji, gdy dostępnych będzie więcej funduszy, decyzja o finansowaniu strategii z jednego lub kilku funduszy należeć będzie do LGD. Należy zauważyć, że łączenie funduszy daje szerszy zakres możliwości, ale jednocześnie sprawia, że wdrażanie tego typu strategii jest bardziej skomplikowane.
Krajowe współfinansowanie
Unijnemu finansowaniu LGD towarzyszy najczęściej współfinansowanie z krajowych źródeł publicznych w relacji określonej w odpowiednich rozporządzeniach.
Finansowanie z innych źródeł
Podejście do zwiększenia udziału finansowania z innych źródeł i jego oczekiwany poziom będą się różnić w zależności od państwa członkowskiego i PROW. Środki uzyskane z innych źródeł niż EFRROW i krajowe publiczne współfinansowanie będą potrzebne, aby wspierać projekty i koszty wdrażania po stronie LGD. Mogą one pochodzić z lokalnych źródeł publicznych lub prywatnych.
LGD powinny zidentyfikować inne potencjalne źródła finansowania i zamieścić odpowiednie szacunki w tabelach finansowych LSR. Określony powinien zostać jego przewidywany przeciętny udział. Szacunki te powinny zostać uzasadnione w załączonym opisie i, jeżeli to możliwe, poprzez formalne zobowiązanie ze strony partnerów finansujących (mając na uwadze, że w niektórych przypadkach inne źródła finansowania pojawią się dopiero przy konkretnym projekcie). Doświadczenia bieżącego okresu programowania związane z globalnym kryzysem finansowym stanowią przesłankę do przeprowadzenia analizy wrażliwości skutków ewentualnych niedoborów.
Należy pamiętać, że publiczne współfinansowanie i finansowanie z innych źródeł na jakimkolwiek poziomie jest częścią dopuszczalnego wkładu publicznego, który nie może przekroczyć poziomu pomocy publicznej określonego w rozporządzeniu w sprawie rozwoju obszarów wiejskich2.
Keep lines of communication open
Marjorie Deroi z francuskiej IZ opowiada o znaczeniu, jakie dla udanej LSR ma utrzymane ciągłego dialogu pomiędzy grupami LEADER a instytucjami finansującymi.
Koszty bieżące i związane z animacją
Podczas opracowywania lokalnej strategii rozwoju, LGD powinny być zdolne do wyrażenia swoich preferencji w zakresie wyboru wiodącego funduszu, z którego wspierane będą działania animacyjne i bieżące koszty, pod warunkiem, że kraj członkowski/region zdecyduje się na tą uproszczoną opcję.
Tabele finansowe
Instytucje zarządzające mogą dostarczyć tabele finansowe pro-forma, które powinny zostać wypełnione w odniesieniu do LSR. Będą one spójne z tabelami finansowymi na poziomie ich programu/ów. Poniższe wytyczne odnoszą się do pewnych wspólnych kwestii, które mogą się pojawić.
Należy przygotować opis planowanych wydatków w podziale na lata (przynajmniej) całego okresu programowania. Powinno to być zrobione w oparciu o szacunkowy koszt działań związanych z rozwojem LGD i projektu, koszty pracowników LGD, administracji i koszty bieżącej działalności. Najlepszą praktyką w tym zakresie jest przygotowanie budżetu operacyjnego na cały okres programowania, który stanowić będzie podstawę do oszacowania kosztu pracowników LGD, animacji, administracji i kosztów bieżących. Warto pamiętać, że te konkretne kategorie kosztów są wyższe w początkowych latach i należy nimi tak zarządzać, aby do końca okresu programowania nie przekroczyły 25% całkowitych kosztów.
Wewnętrzne i zewnętrzne czynniki, które mogą wpływać na planowane finansowanie w trakcie kolejnych lat, powinny zostać zidentyfikowane i należy zwrócić na nie uwagę. Czynnikiem wewnętrznym może być wzrost kosztów w pierwszych latach związany z budowaniem potencjału i rozwijaniem projektu, pojawić może się kulminacja wniosków projektowych np. ze względu na okresowe ogłaszanie konkursów lub działania promocyjne. W późniejszych latach również mogą pojawić się komplikacje związane z zakończeniem programu lub przechodzeniem do kolejnego. Czynniki zewnętrzne obejmują np. możliwość realizacji zadań komplementarnych wobec innych programów lub wydarzeń. Wszystkie te czynniki oznaczają, że równy podział środków pomiędzy poszczególne okresy jest nierealny.
Ustalenia dotyczące wdrażania LSR powinny zatem jasno określać obowiązki w zakresie gospodarki finansami, obieg środków i granice odpowiedzialności.
Powrót do "Co powinno znaleźć się w LSR?"
1 W przypadku strategii wielofunduszowych, plan finansowy powinien zawierać również planowany podział środków z każdego funduszu.
2Maksymalny udział został określony w rozporządzeniu w sprawie rozwoju obszarów WE 2011/0282 (COD).